Długosz królewski (Osmunda regalis L.) – gatunek wieloletniej paproci o zasięgu kosmopolitycznym. W Europie występuje przede wszystkim w części zachodniej. W Polsce bardzo rzadki na niżu, w górach nie występuje.
Preferuje obszary o wpływach klimatu morskiego z łagodnie przebiegającą zimą. Wysokość 50-160 cm, roślina z podziemnym, rozgałęzionym kłączem, z którego co roku wyrasta wiele pionowo rozwiniętych liści.
Liście po rozwinięciu są nagie, skórzaste, cienkie i prześwitujące. Blaszka liściowa jest owalna lub podłużnie jajowata. Poza liśćmi asymilacyjnymi wykształcają się też liście podzielone na część asymilującą i część służącą rozmnażaniu. Dolna, asymilacyjna część podwójniepierzastych liści ma podłużne, zielone listki z zaokrąglonym szczytem, brzegiem falisto karbowane. Odcinki górnej części niektórych liści są przekształcone w sporofilostany. W dojrzałym stadium taka górna część liścia przybiera barwę rdzawobrunatną.
Zarodniki zielone, nie znoszą długotrwałego wysychania czy niekorzystnych warunków otoczenia. Dojrzewają od czerwca do lipca i szybko kiełkują.
Rośnie w olsach, zaroślach wierzbowych, na torfowiskach, w podmokłych, cienistych lasach. Wymaga podłoża kwaśnego, gleby wilgotnej (jest wskaźnikiem wilgotnego podłoża), torfiasto-próchnicznej lub piaszczysto-gliniastej. Rośnie w miejscach półcienistych. Gatunek charakterystyczny klasy Alnetea glutinosae i zespołu Myrico-Salicetum auritae.
Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową od 1946 roku. Roślina umieszczona na czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia V).
Pochodzenie naukowej nazwy długosza Osmunda nie jest jasne. Prawdopodobnie pochodzi ona z nazewnictwa ludowego, być może od saksońskiego imienia Thor (=Osmund, Osmunder). Nazwa ta oznaczałaby więc roślinę poświęconą Thorowi.
W nadleśnictwie Tuszyma występuje na 8 stanowiskach w formie grup, kęp i pojedynczo.
Zdjęcia i tekst: Artur Święch